Avrupa’da deniz kenarı limanların bazılarında olduğu gibi, Velia’da bizim Foçalılar tarafından kurulan bir yerleşim yeriymiş. M.Ö 540’larda Antik Yunan kasabası olarak kurulmuş. İlk ismi Hyele, daha sonra Ele, ardından Elea ve en son olarak günümüz haline dönüşmüş. Antik Yunan’da Sokrates öncesi filozofi okulu olan Eleatic burada bulunuyormuş ve M.Ö 500’lerde Parmenides tarafından kurulmuş. Bu nedenle bir kültürel şehir özelliğine sahip şehirde bugün aynı isimde bir köy bulunmakta. Günümüzde hala geçerli olan düşünleri olan filozof Zeno’da buradan çıkma. M.Ö 273 yılında Roma İmparatorluğu altına katılan şehirden geriye bir kule-kapı, şehir surları, çeşitli bina kalıntıları, bir kaç kule görebilme şansınız var. Şehir, UNESCO Dünya Mirası Listesi içerisinde bulunuyor.

Velia Antik Kasabası yazısı ilk önce Turrehberin.com üzerinde ortaya çıktı.