Bu yazımızda, Boğaz’ın Anadolu yakasında bulunan Çengelköy ’ü beraber keşfetmeye ne dersiniz? Boğaz’da adeta birer inci tanesi gibi dizilen semtlerin hepsi gibi, Çengelköy de şahsına münhasır bir güzellikte. Konumu ve havası öylesine güzel ve farklı ki, Osmanlı döneminde ruhi sıkıntı yaşayan hastalar, bu semtte bulunan yalılara yerleştirilip tedavi edilirlermiş.

Çengelköy, Üsküdar’ın kuzeyinde Kuzguncuk ve Beylerbeyinden hemen sonraki semt. Tüm boğaz semtleri gibi hala eski güzelliğini, tarihi dokusunu korumakta. Dar sokakları, cumbalı evleri ve yerli halkıyla eskilerden bir koku duymamak içten değil. Sokaklar tarihi çınar ağaçlarıyla çevrili. Bölge çok eskiden beri sebze-meyve yetiştiriciliği konusunda oldukça isim yapmış.

Çengelköy Salatalığı

Çengelköy salatalığını duymayanınız var mı? Semt sakinleri bu salatalığa sadece ‘çengel’ diyor. Fakat itiraf etmeliyim ki bu salatalık İstanbul içinde çok daha ucuz olduğu halde, yerinde çok pahalı. Eee taş yerinde ağırdır diye boşuna dememişler.

Çengelköy ismi hakkında birkaç rivayet var. Bölgenin 15. yüzyıldaki durumu ile ilgili fazla bilgi bulunmamasına rağmen, İstanbul’un fethi hazırlıkları sırasında Fatih’in Çengelköy sahillerine geldiği ve gördüğü Bizans’tan kalma gemi çengelleri (çıpalar) nedeniyle buralara önceleri “Gemi Çengeli” şeklinde isim verildiği, daha sonraları sadece “Çengelköy” olarak anılmaya başlandığı söylenir.

Çengelköy sahili yürüyüş için çok uygun değil. Araçların gürültüsü ve yoğunluğu çevrenin tadını çıkarmanıza engel oluyor. Yürürken en dikkat çeken yerler hiç şüphesiz yalılar. Semtte mimari yapı ve evler de ilginizi çekecektir.

Tipik Çengelköy sokakları, yan yana sıralı evlerin bulunduğu, birbirleriyle çeşitli noktalarda buluşan düzensiz sokaklardan oluşur. Burada sokaklarda yer alan evler genellikle bir veya iki katlıdır; etraflarını kuşatan yahut evlerin arka kısımlarında kalan küçük bir bahçeye sahiptirler.

Sahil boyu balık tutanlara rastlayacaksınız. Özellikle Kuleli mahallesindeki geniş alan balık tutmak için uygun. Balık tutmayı seviyorsanız, ilk bulduğunuz boşluktan oltanızı sallayın. Hadi rastgele…

Çengelköy Sokakları

Semtin tadını çıkarmaya niyetliyseniz, ara sokaklardan mahalle içine yürümenizi öneriyoruz. Sokaklarda yürürken Polis Karakolu’nun önündeki eser dikkatimizi çekiyor. Osmanlı İmparatorluğu döneminin ünlü spor dalı atçılık ve okçuluk takımı “Lahanacılar“ın sembolü olan bu çeşme, günümüze kadar gelebilmiş şanslı eserlerden.
Sahilden yürürken, 1 km. kadar daha ilerleyip Kuleli Askerî Lisesi’nin önüne ulaşıyoruz. Eşsiz güzellikteki bu yapıya hayran hayran bakacak, sayısız fotoğraf çekeceksiniz. Nice başarılı asker yetiştiren bu bina, koru içerisinde tüm haşmetiyle Boğaz’ı seyrediyor.

Semtin tarihi noktaları

Semtte birçok tarihi camii var. Hacı Ömer Efendi Camii, Kerime Hatun Camii, Şeyh Ahmet Efendi Tekkesi ve Çınaraltı Camii tarihi dokusuyla dikkat çekiyor. Çengelköyden Kuleli’ye yürürken karşınıza çıkacak Kaymak Mustafa Paşa Camii ise denize sıfır konumuyla ayrı bir güzellikte. Bu bölge Kuleli mahallesi olarak adlandırılıyor.
Gezdiniz, yoruldunuz. Şimdi bir bardak demli çay veya Türk kahvesi eşliğinde Boğaz’ı seyredip keyif yapmaya ne dersiniz? Bu keyif için Çınaraltı kahvesi hiç şüphesiz en doğru adres. Bahçesindeki tarihi çınar ağacı, farklı gövdesiyle gerçekten görülmeye değer.

Oldukça yaşlı olan bu çınar ağacının (ağacın bin yıllık olduğu iddia ediliyor.) dallarının birçoğu toprağa paralel uzamış, uzunluklarından dolayı kırılmamaları için altlarına destekler konmuş. Çınarın yanındaki yalıyı yaptıran Abdullah Paşa burada küçük bir cami de yaptırmış. Bu kahveye dışardan yiyecek getirmek serbest. İçecekleri oradan alacaksınız ama. Yok ben yiyecek taşımam diyenlerdenseniz, şahane tostları ve kahvaltılıklarıyla kendinize ziyafet çekebilirsiniz. Burada kredi kartı geçmiyor, ödeme sadece nakit yapılabiliyor.

Süper Baba

Bizden hatırlatması. Kahve bizi aldı eskilere götürdü. 90’lı yıllarda birçok kişinin hafızasında yer etmiş Süper Baba dizisine uzun yıllar ev sahipliği yapmış bu kahve. Süper Baba dizisi çocukluk hatıralarımızın baş köşesindeki yerini hiç kaybetmedi. (Kahveye gelirken ana cadde üzerinde bulunan ve 150 yıllık geçmişe sahip Has Ekmek Fırını’ndan poğaça-simit almak iyi bir fikir; tavsiye ediyoruz.)

Çengelköy’de çok güzel balıkçılar, börekçiler ve bilindik marka pastaneler var. Bütçenize ve keyfinize göre bir mekân bulacağınızdan şüphemiz yok.

Çarşı içindeki mağazalardan hediyelik seçebilir, iskelenin önündeki lokmacıdan bol tarçınlı lokma alıp gezinize devam edebilirsiniz. Semtte çok güzel müzik merkezleri de var. Duyurularını takip edip ücretsiz dinletilere katılabilir, sanatla ruhunuzu iyi edersiniz.

Çengelköy’e Nasıl gidilir:

Eminönü, Kabataş veya Beşiktaş’tan Üsküdar’a vapurla geçerek, Beykoz istikametine giden dolmuş veya otobüslere binerek Çengelköy’e ulaşabilirsiniz. Dolmuşlar hemen İskele önünden, otobüsler ise yolun karşısından kalkıyor. Üsküdar-Çengelköy arası mesafe 9 km.

Gonca Sağlık

Çengelköy, kendine has güzellik yazısı ilk önce Turrehberin.com üzerinde ortaya çıktı.

Hadi kalkın Ortaköy’e gidiyoruz. İstanbul’un merkezinde saklı bir köy Ortaköy. Eski komşulukların hala devam ettiği bu güzel köşe, tüm doğallığıyla bizleri bekliyor.
Ortaköy
Ortaköy, Boğaziçi Köprüsü’nün Avrupa ayağında bulunan, ulaşımı çok kolay bir gezi noktası. Yoğun trafiğine, kalabalığına ve keşmekeşine rağmen İstanbul’a dair çok sır saklı bu cennette. Cıvıl cıvıl sahili, kahveleri, restoranları ile yerli ve yabancı turistlerin akın ettiği Ortaköy, bir gezi noktası olmasının yanında mahalle kültürünün yaşayan bir örneği. Üniversitelere yakın olması sebebiyle genç nüfusun yoğun olduğu bölge, özellikle yaz geceleri çok hareketli oluyor.

Ortaköy Camii

Semtin cazibe merkezi hiç şüphesiz Ortaköy Camii. Esas ismi Büyük Mecidiye Camii olan ve Boğaz’da tüm haşmetiyle yerini alan Camii, Sultan Abdülmecid tarafından ünlü Mimar Nigağos Balyan’a 1853 yılında yaptırılmıştır. Boğaz’da eşsiz bir konumda bulunan Camii barok üslubunda inşa edilmiştir. Gezinizin ilk durağı olarak buraya gidebilir, muhteşem yapının keyfini çıkarabilirsiniz. Camii ziyareti için bir küçük hatırlatma yapmakta fayda var. Caminin bahçe kapısı, namaz saatleri dışında kilitli oluyor. İçeri girebilmek için güvenlik görevlisine ulaşıp kapıyı açtırmanız gerekli.

Ortaköy’ün bu kadar cezbedici olmasının en önemli nedenlerinden biri de üç dini temsil eden yapıların birbirine çok yakın olması. Hani çok dinli şehirlerde Harmoni caddeleri olur ya; burası da bizim Harmoni semtimiz. Bu yapılar Ortaköy Camii, Ayios Fokas Kilisesi ve Etz Ahayim Sinagogu.

Esma Sultan Yalısı

Semtin bir diğer tarihi yapısı ise Esma Sultan Yalısı. Adını Sultan Abdülaziz’in kızı Esma Sultan’dan alan yalı, Osmanlı mülkiyetinden sonra Rum okulu, tütün deposu ve marangozhane olarak da kullanılmış. Günümüzde ziyarete kapalı olan yapı, düğünler ve özel geceler için kullanılmakta. Bu nedenle ancak Camii’ye bakan duvarlarının bir kısmını görebilmekten öteye geçmek zor.

Dört bir yanından tarih fışkıran bir şehirde yaşadığımız için, bazı görüntüler artık çok sıradan geliyor olabilir. (Gezginler ve tarih meraklıları için tabi ki böyle değil. Olmamalı da.. ) Birçoğumuza sıradan gelen bu yapılardan biri de Ortaköy Hamamı. Mimar Sinan eseri olan bu yapı 1990’lı yıllara kadar amacına uygun kullanılmış. 2001’de tamamlanan restorasyondan sonra bir süre gece kulübü olarak kullanılan yapı günümüzde maalesef özgün yapısından çok uzakta, amacından çok farklı şekilde kullanılmakta. Siz ne düşünürsünüz bilemem ama, ben böyle hor kullanılarak değeri bilinmeyen eserlerin, için için ağladıklarını düşünüyorum.

Damat İbrahim Paşa Çeşmesi

Sahile inerken karşınıza Damat İbrahim Paşa Çeşmesi çıkacak. Şöyle bir durup bakın, kalabalıkların içindeki eserleri gözden kaçırmayın. Üzerindeki kitabede Şakir Ahmet Paşa’ya ait beş kıtalık manzume bulunan çeşme, daha görünür olması açısından Beşiktaş Belediyesi tarafından asıl yerinden biraz öne alınmış.

Sahili küçük de olsa eşsiz bir manzaraya sahip. Koskoca İstanbul’da Boğaziçi Köprüsü’nü geniş açıdan fotoğraflayabileceğiniz ender yerlerden biri. Bol bol fotoğraf çekip Boğaz’ın havasını içinize çektikten sonra karnınız acıktı değil mi? O halde soluğu artık efsaneleşmiş kumpircilerin önünde alabilirsiniz. Çeşit çeşit, renk renk malzemelerle dolu kumpirci tezgâhlarının önünde karar vermekte zorlanacağınızdan hiç şüphemiz yok. Burada küçük bir hatırlatma yapmak gerekiyor. Ortaköy kumpirci esnafı bol kepçeci cinsinden. Kumpirlerin boyutları o kadar büyük ki, iki kişi çok rahat doyabilir. Tatlı için içi bol malzemeli waffle tezgâhlarının birinde yerinizi almanızı öneririz. Semtin lezzetleri tabi ki bunlarla sınırlı değil. Ortaköy’de her zevke ve bütçeye uygun mekânlar mevcut. Lüks zincir restoranlardan tutun da, kokoreç ve midyecilere kadar geniş bir yelpaze var. Siz yeter ki kararınızı verin. Fakat ne yaparsanız yapın, eşsiz manzaraya karşı demli bir çay ya da kahvenizi yudumlayın. Sahilde alternatifler çok.
Yemekten sonra semt pazar ve tezgâhlarını gezmeye başlayabilirsiniz. Renk renk boncuklar, takılar, şapkalar ve İstanbul’a ait birçok hediyelik eşyayı bulabileceğiniz tezgâhların olduğu çarşı, özellikle hafta sonu çok kalabalık oluyor. ‘Ben sakinliği severim’ diyenlerdenseniz, hafta içi sabahları gitmenizi tavsiye edebiliriz. Eski eşyalara ilginiz varsa semtin arka sokaklarında 2. el eşya satan dükkânlar tam size göre.
Kumpirciler, takıcılar, wafflecılar hep bu sokaklara saçılmış durumdalar.

Gezip yorulduysanız, günü bitirmeden sahilden kalkan teknelerle Boğaz turu yapıp günün yorgunluğunu atabilirsiniz.
Bir not da gece hayatını sevenler için. İstanbul’un en popüler eğlence mekânları Ortaköy’de bulunmakta. Aklınızda olsun.

Nasıl gidilir:

Ortaköy’e vapur veya metro-tramvay hattı ile ulaşmak mümkün değil. Taksim’den Ortaköy’e direkt giden otobüsleri kullanabilirsiniz. Bir diğer seçenek ise, İstiklal Caddesi’nden fünikülere binip Kabataş’a inerek, iskele önünden kalkan Ortaköy-Rumeli Hisarüstü-Arnavutköy otobüslerine binmektir. Yürümeyi sevenlerdenseniz (bu bol bol fotoğraf çekebileceğiniz anlamına gelir) Beşiktaş üzerinden Çırağan Caddesi’ni takip ederek merkeze ulaşabilirsiniz. Yol üzerinde keyifli sürprizlerin sizi beklediği sırrını da söylemeden geçemeyeceğim..

Gonca Sağlık

Ortaköy: Şehrin Kalbindeki Cennet yazısı ilk önce Turrehberin.com üzerinde ortaya çıktı.

Turrehberin ile alakalı her şey gezi tutkunu 2 kişinin bir araya gelmesiyle başladı. Yıllarca, kısıtlı zamanlarda ancak sayılarla sınırlı yıllık izinlerinde gezebilen 2 kişi…O yıllarda akıllı telefonlar, navigasyonlar  yoktu. Haritamızı açar, rotamızı belirler yola çıkardık. Hangi otelde kalınır, nerede ne yenir, nereler gezilir? Internet kullanımının günümüzdeki  kadar yaygın olmadığı o yıllarda tüm bunlar oldukça heyecan vericiydi. Heyecan diyorum çünkü sürprizlerle karşılaştığımızda olurdu. Beklenmedik sürprizleri tecrübe kabul edip her geziye tekrar ilk gün gibi heyecanla çıkardık.

Yıllar geçti, gezdikçe tecrübelerle donandık. Internet denen derya sayesinde gitmeden önce araştırır, soruşturur ve öğrenir olduk. Şartlar ne kadar gelişirse gelişsin biz keşif heyecanını hep canlı tutuyorduk. Sonra, yılların tecrübelerini, keşif noktalarını önce not almaya sonra yazmaya başladık. Kendimizce bir yazı-fotoğraf arşivi oluşturduk. Ankara’da yaşayan bu iki gezgin ruh, 9 sene önce İstanbul’a taşınınca işin içine bu büyülü şehri keşfetmek de girdi. Yazılar, fotoğraflar ve anılar biriktikçe tüm bunları bizim gibi gezi sever dostlarla paylaşma fikri doğdu. Çevremizden de bu yönde istekler gelmeye başladıkça, tamamen amatör bir ruh ve büyük sevgiyle Turrehberin doğdu. Tamamen bağımsız, herhangi bir sponsor ortaklığı olmayan ve sadece gönül işi yapan iki kafadar olarak gezerken hissettiğimiz heyecanı sizlerle paylaşmak bizi çok mutlu etti.  Yola çıkarken sadece yurtdışı rehberiniz olmayı planlarken, sizlerden gelen istekler doğrultusunda ibreyi yurtiçine de çevirmeye başladık. Hele hele İstanbul gibi büyülü bir şehirde yaşayınca, semt semt sokak sokak yazmamak olur muydu? Olmadı da. Güzel İstanbul’u sizlerle gezip, sizlerle öğrenmeye başladık. Biz yazdıkça siz sevdiniz, okudunuz. Heyecanımıza heyecan kattınız. Turrehberin artık tamamen yaşayan bir proje ve sizlerle keşfetmeye devam ediyor.  Sizlerden aldığımız tüm geri bildirimler ışığında gezmeye ve keşfetmeye devam edeceğiz.

Gezmek ciddi iştir. Turrehberin olarak bu işi gerçekten ciddiye alıyoruz.

Birlikte nice senelere.

2 Yılı Geride Bırakırken yazısı ilk önce Turrehberin.com üzerinde ortaya çıktı.